Murcia
Dzisiaj zapraszamy was do regionu, który można nazwać centrum historii Hiszpanii z okresu starożytnego. Mały skrawek ziemi, jak pokazały dzieje godnie się wpisuje w kalejdoskop kulturowy Kastylii. Witamy w Murcji.
Nazwa oraz historia
Pochodzenie toponimu Murcia aż do XX wieku wzbudzało kontrowersję. Tłumaczono go korzeniami arabskimi albo związkiem z rzymskim kultem Venus Murcia według starożytnego. W XX wieku González Blanco wysunął przekonującą teorię o romańskim, wręcz greckim pochodzeniu wyrazu Murtea od greckiego „mirthus”, czyli mirt. Ziemia mirtów w czasach starożytnych była skrzyżowaniem kultur tartesos, iberyjskiej, greckiej oraz fenickiej, co doskonale ilustruje poniższa mapa.
Po rzymskim podboju Murcję wcielono do prowincji Hispania Tarraconensis. W okresie panowania arabskiego prowincja nosiła nazwę Todmir oraz była niezależnym państewkiem dołączonym w 756 roku do państwa Omajjadów. Od XI wieku stała się samodzielnym emiratem, przyłączony do Kastylii po zdobyciu 1265 przez chrześcijan. Poniższy link prowadzi na stronę, która zawiera filmik pokazujący, jak bardzo władcy dwóch miast Yecli i Jumilli musieli się wykazywać dyplomacją i sprytem, żeby uniknąć krwawych wojen, które mogłyby doszczętnie zniszczyć te ziemie:
Symbole
Symbole państwowe regionu Murcja nawiązują do okresu przynależności tych terenów do Królestwa Kastylii. Herb, pierwotnie przyjęty w 1979 roku oraz zmodyfikowany w roku 1998, przedstawia cztery złote zamki i u podstawy siedem złotych koron u podstawy na karmazynowym tle. Siedem koron symbolizuje siedem prowincji Murcji lub też przywileje królewskie nadawane regionowi w czasach kastylijskich oraz późniejszych.
Flaga Murcji została przyjęta w 1982 roku oraz zawiera identyczne symbole historyczne: zamki oraz korony na purpurowym tle.
Historyczna flaga Murcji w składzie Królestwa Kastylii
Hymn regionu został skomponowany w 1922 roku przez Pedro Jara Carillo oraz Emilio Ramíreza. Ciekawy jest również fragment zarzueli z 1928 roku o tytule La Parranda, a mianowicie El Canto a Murcja, który co prawda nie posiada statusu hymnu aczkolwiek jest godny uwagi:
Język
Poza ogólną odmianą języka hiszpańskiego w Murcii historycznie funkcjonował także jego specyficzny dialekt, którym posługiwali się mieszkańcy Regionu oraz obszarów z nim graniczących: Vega Baja, Alto Vinalopó, Almansa, Campos de Hellín, Sierra del Segura, Huéscar y Los Vélez. Ten dialekt ma nazwę el Murciano lub lengua Murciana (lokalnie Llengua Maere). Jedną z odmian tego dialektu jest Panocho, który występuje historycznie w prowincjach dzisiejszego Regionu Murcia (Vega Media, la Huerta de Murcia i la Vega Baja), do dzisiaj używany tam na obszarach wiejskich. Używają go także starsi mieszkańcy większych miast, w tym stolicy regionu. Mowa murcjańska znacznie się różni od języka kastylijakiego, gdyż jej rodzimi użytkownicy z trudem rozumieją ten dialekt. Mowa ta ewoluuje i w miastach, w szczególności wśród młodzieży, która nie używa panocho, tylko specyficznej lokalnej odmiany kastylijskiego.
Prawdziwym wyzwaniem oraz wielką frajdą będzie dla miłośników językoznawstwa strona internetowa http://www.llenguamaere.com/, która zawiera informację o samym dialekcie, jak o jego historii, podane właśnie w formie pisemnej la lengua murciana.
Położenie geograficzne i podział administracyjny
Usytuowana na południowym wschodzie Półwyspu Iberyjskiego, Murcia posiada obszerne wybrzeże Costa Cálida nad zatoką Mazarron. Region składa się 7 prowincji oraz jego stolicą jest miasto Murcia.
Znane postacie
Kardynał Luis Belluga
(1662-1723)
W wojnie o sukcesję hiszpańską w XVIII odegrał znaczną rolę dyplomatyczną. Zapisał się w historii jako hiszpański Richelieu.
Juan Palarea y Blanes
(1780-1842)
Przedstawiciel hiszpańskich liberalistów XIX wieku. Należał do partyzantów walczących z Napoleonem. Posiadał pseudonim "El Médico".
Rafael de Bustos, markiz de Corvera
(1807-1894)
Arystokrata, mąż stanu oraz syn swojej ziemi. Zadbał o infrastrukturę Murcji oraz o jej ochronę przed powodzią rzeki Segura bądź zalaniem przez morze. Za swoje zasługi wobec regionu uzyskał tytuł Przybranego Syna miasta Murcji.
Vicente Medina Tomás
(1866-1937)
Wybitny poeta. Mimo że nie deklarował swoje przynależności do Pokolenia 98, w jego twórczości także odbijają się problemy i pytania nurtujące ówczesną inteligencję usiłującą wyciągnąć kraj z zastoju i marazmu.
Miguel Espinosa
(1926-1982)
Jeden z najwybitniejszych pisarzy Murcji XX wieku. Jego najbardziej znana książka nosi tytuł Escuela de Mandarines. Mało znany szerokiej publice, za to rozpoznawalny w środowisku akademickim.
Miejsca warte zobaczenia
Murcia
Cały region, tak samo jak jego stolica zdradza zamiłowanie do pielęgnowania swojej tysiącletniej pamięci historycznej. Pomimo Muzeum Archeologii, miasto zapewne słynie z wykopalisk z okresu romańskiego i preromańskiego. Na szczególną uwagę zasługują świątynia Demeter Sanktuarium Światła, nekropolia Cabecico del Tesoro; późno wizygocka Bazylika Algezares lub Martyrium de la Alberca, monumentalny grobowiec wczesnochrześcijański, jedyny na skali Półwyspu.
W Murcji także można podziwiać późniejszą architekturę wielu epok i styli.
Casa cerda, dwudziestowieczny eklektyzm
Casa del cabildo, neomudejar
Casino Real de Murcia
Nie można pominąć w zakresie architektury miasta majestatycznych kościołów, wśród których prawdziwą perłą jest Katedra Najświętszej Marii Panny, jednocześnie pełniąc funkcję muzeum.
Koniecznie trzeba wspomnieć o tym, że w mieście Murcja wśród licznych muzeów znajduje się Museo Taurino, który jest esencją historii korridy: tam można znaleźć wszystkiego rodzaju ciekawostki dotyczące tego widowiska, od kolekcji filmów i nagrań po kostiumy toreadorów.
Natomiast spacerowiczów na pewno zauroczy Plaza de las Flores, która jest taką samą wizytówką miasta Murcja jak Rynek Główny w Krakowie.
Murcję otacza system irygacyjnych kanałów, dostarczających wodę z rzeki Segura do wspaniały sadów, tworząc duży rejon wokół miasta nazywany La Huerta. Rzymskie akwedukty, wznowione przez Arabów, dzięki którym dotrwały do naszych czasów, są wspaniałe w swoim starożytnym klimacie.
Kartagina
Mówiąc o Murcji nie można zapomnieć o Kartaginie, której historia sięga czasów starożytnych do kolonii fenickiej Carthago założonej na Półwyspie Iberyjskim. W tę epokę można nieomal dosłownie się zanurzyć odwiedzając Amfiteatr i Forum rzymskie, które się świetnie zachowały do naszych czasów.
Warto także zobaczyć Urząd Miasta mieszczący się w Palacio Consistorial – budynku o stylistyce eklektycznej z wpływami francuskimi, skonstruowanemu na początku XX wieku.
W Kartaginie także się znajduje przykład współczesnej historii Hiszpanii, a mianowicie Muzeum-pomnik Wojnie Domowej, który jest jednocześnie windą panoramiczną, prowadzącą do historycznego serca Cartageny.
Mowa o Castillo de la Concepción, który ,jako budynek, przeżył etapy od świątyni Eskulapa do zamku średniowiecznego, natomiast obecnie stanowi ośrodek kulturowy oraz muzeum miasta, jednocześnie doskonały punkt widokowy.
Lorca
Inaczej mówiąc, La Ciudad del Sol – w tej miejscowości chmury w niebie są naprawdę rzadkością. Zaskakuje to, że w 2011 roku tutaj miało miejsce trzęsienie ziemi, a stan budynków prawie nie ucierpiał. Nazwa barokowego miasta budzi pewne skojarzenia literackie, nieprawdaż? Nie wiem, na ile toponim jest powiązany z Federico García Lorca, natomiast jego życie zostało drastycznie przerwane mianowicie w tej miejscowości. Mieszkańcy Lorki uwiecznili pamięć o poecie i dramatopisarzu na wiele sposobów: w mieście istnieją pomnik Lorci, Park Garcia Lorca i cała ulica-park z dziewiętnastowiecznymi budynkami Alamedas de Lorca.
Zamki oraz kościoły
Trudno mówić o tym regionie nie wspominając osobno o kościołach zamkach, które były realiami w okresie burzliwych konfliktów wojennych nieraz targających Hiszpanię w okresie średniowiecza. Warto to zrobić ze względu na niesamowitą różnorodność styli architektonicznych, ich fuzji, funkcji jakie budynki pełniły w ciągu stuleci, ich stan zachowania na dzień dzisiejszy. Nie chcę jednak przytłaczać nadmiarem informacji, dlatego odsyłam wszystkich do strony, na której poza zdjęciami oraz opisem fortyfikacji i świątyń można się dowiedzieć wielu ciekawostek historycznych:
https://www.regmurcia.com/
Krajobrazy
Wychodząc spoza miasta, napotykamy płynny kontrast pejzażu: od morskiego wybrzeża Costa Calida przez dolinę Benizar do masywów górskich Sierra Espuna, czy też Sierra de Carrascoy. W okolicach Costa Calida znajduje się masyw piaszczysty o fantasmagorycznych kształtach, który jest nazywany La Ciudad Encantada. Uwaga… Wszystkim, którzy uważnie czytali artykuł o Castilla-La Mancha, powinna się zapalić czerwona lampka. Racja, z tym że to jest faktycznie drugie „zaczarowane” miasto w Hiszpanii. Poniższe zdjęcia nie pozostawią wątpliwości.
Kuchnia
Region Murcji ze względu na wielowiekową tradycję współistnienia wielu kultur charakteryzuje się różnorodną kuchnią oraz bazuje na następujących produktach: ryż z miejscowości Calasparra, mięsa, ryby i owoce morza z Mar Menor, owoce i warzywa (prym wiodą pomidory i papryki – naprawdę uprawia się wiele rodzajów) z ogrodów. Wina w tym regionie są produkowane w mieście Jumilla. Wspominana wyżej Huerta de Murcia jest wiodącym producentem produktów rolnych wysokiej jakości, dlatego nazywany jest Ogrodem Europy. Owoce najczęściej używane w kuchni regionalnej to owoce cytrusowe (cytryny i pomarańcze). Głównymi produktami mięsnymi są wieprzowina i baranina, a także dziczyzna (królik czy zając). W Murcji hoduje się specjalną rasę świń – Chato Murciano. Wśród owoców morza w potrawach są używane mújol (cefal) czy langostinos (krewetki). Istnieje nawet nazwa dla tradycyjnego sposobu łowienia ryb, stosowanego jeszcze w czasach arabskich oraz polegającego na zaganianiu ryb do labiryntu – "encañizada".
Przystawki w kuchni Murcji zazwyczaj bazują na warzywach:
• Patatas con ajo: pieczone ziemniaczki z sosem czosnkowym (coś jak majonez, ale z czosnkiem).
• Pimientos asados: pieczone papryczki z oliwą czosnkową.
• La ensalada de pepino: świeża sałatka z pomidora, ogórka, z czosnkiem i octem.
• Perdices: małe głąby kapusty z różnymi przyprawami oraz warzywami.
• Mar y Tierra: serca karczochów z anchois.
• Gambas al Ajillo: krewetki na ostro z czosnkiem i papryczkami chili
• Tigres: specyficzne małże, smażone oraz pikantne, jeśli nie wierzycie to spróbujcie.
• Caballitos: krewetki w panierce, które je się rękami
• Almendras: migdały z jajkiem i wędzonym tuńczykiem
Dania główne są przyrządzane na wielu podstawach:
1. Ryż.
Uprawiany w Calasparra, jest to specjalny ryż, który używa się do najlepszych gulaszów y paelli w Hiszpanii. Istnieje wiele potraw na bazie ryżu, ale najważniejsze to: ryż z warzywami czyli arroz huertano; arroz con costillejas, tzn. ryż mieszany z żeberkami i warzywami z ogródków; arroz con conejo y serranas (tak, ryż z mięsem z królika i ślimakami).
2. Mięso i ryba.
• Las Chuletas de Cordero al ajo cabañil: żeberka w polewie czosnkowej z octem.
• Conejo frito con tomate: smażone mięso z królika z pomidorami.
• Cabeza de cordero al horno: pieczona głowa świni
• Dorada del Mar Menor a la sal: lekka potrawa rybna.
• Bacalao con tomate: dorsz w pomidorach o bardzo wyrazistym smaku.
• Gulasze: La olla gitana i cocido con pelotas to najbardziej znane gulasze w Murcji, przyrządzane z warzywami strączkowymi oraz wieprzowiną.
Desery:
• Paparajotes
liście cytryny pokryte ciastem z mąki i jaj, smażone i posypane cukrem pudrem i cynamonem.
• Pastel de carne
Ten przepis pochodzi z czasów Średniowiecza, z pewnymi dodatkami kultury arabskiej. Jest to słone, nie słodkie, ciastko zrobione z ciasta francuskiego. W środku jest wypełnione mięsem, jajkiem i chorizo. Są to tylko wybrane pozycje, kuchnia regionu Murcja jest o wiele bogatsza.
Wydarzenia kulturalne
Feria de Septiembre
Odbywa się w mieście Murcja we wrześniu i polega na miesięcznym festynie, urządzanych widowiskach kostiumowych i, oczywiście, korridy. Uczestnicy delektują się lokalnymi produktami, m.in. winem.
El Bando de la Huerta
Odbywa się w Murcji pierwszego dnia po Wielkiejnocy. Polega na defiladzie z Matką Boską Fuensante, patronką miasta, oferowaniu Jej kwiatów i wspólnej zabawie.
El Desfile de las Flores
Obchodzona w Wielki Czwartek, ta uroczystość bazuje na przepysznej procesji z dekorowanymi pojazdami. Osoby, zwłaszcza kobiety, są ubrane w stroje regionalne.
El Certamen Internacional de Tunas Costa Cálida
Można to nazwać świętem studenckim, ponieważ w strojach regionalnych hucznie się bawią właśnie studenci. Święto to ma ożywić tradycje folkloru w regionie.
Ciekawostki:
1. La Casa Torrica jest przykładem pomysłowego zastosowania porzuconego budynku w stylu rustykalnym: obecnie tam się mieści kawiarnia.
2. Hotele na costa Calida wg opinii blogów polsko- i hiszpańskojęzycznych są bardzo luksusowe i odpowiednio drogie, dlatego leniwy odpoczynek w Murcji na pewno odbije się na portfelu.
3. Katedra Najświętszej Marii Panny była budowana w ciągu trzech stuleci od XV do XVIII wiekach, w związku z czym jest swojego rodzaju syntezą styli architektonicznych. Fasada jest niewątpliwie barokowa.
Sergiusz Tupalski
Komentarze
Prześlij komentarz