País Vasco - muzyka, film, literatura!

grudnia 04, 2020

País Vasco - muzyka, film, literatura!

País Vasco- Przykłady z kultury

Istnieje dużo źródeł, gdzie możemy spotkać się z kulturą i językiem z Kraju Basków. Nie musimy podróżować na północ Hiszpanii, by lepiej poznać kulturę Basków, szczególnie teraz gdy w związku z obecną sytuacją na świecie jest to utrudnione. Ale nic straconego! Przychodzimy do was z wieloma źródłami, w których poznacie lepiej ten wspaniały region i przeniesiecie się do malowniczych miasteczek, by poczuć się jak prawdziwi Baskowie.

Literatura

Literatura baskijska z dnia na dzień staje się coraz bardziej popularna. Przede wszystkim dlatego, że jest uważana za żywą i oryginalną, równocześnie łączącą wszystkie grupy wiekowe. Można by było stwierdzić, że „nie ma granic”. Jest tłumaczona na wiele języków, w tym hiszpański.

1. La Trilogía del Baztán

Dzięki Dolores Redondo- jednej z pisarek pochodzącej z San Sebastián, możemy poznać Kraj Basków i jego język. Jedna z najbardziej znanych powieści autorki „La Trilogía del Baztán” to powieść kryminalna przedstawiająca losy jednej z policjantek, która zmierza się z różnymi przestępstwami i również ze swoją przeszłością. Wszystko dzieje się w Baztán- w dolinie Navarry. Pierwsza część to „El guardián invisible”, druga- „Legado en los huesos” i ostatnia „Ofrenda a la tormenta”. Trylogia staje się coraz bardziej popularna za granicą, szczególnie za sprawą udostępnienia jej na Netflixie- również polskim.

Powieść przybliża nam nie tylko krajobraz i obrzędy Basków lecz także ich język- euskera. Spotykamy się ze słownictwem typu:

- amatxi - la abuela

- eguzkilore - la flor del sol (typ rośliny, która ochraniała Basków przez wieki)

- Basajaun (Baxajaun) – mitologiczna postać, która ukazana jest jako stwór leśny

- txantxigorri – deser z Kraju Basków

- krótka przyśpiewka:

„Erliak, erliak gaur il da etxeko nausiya erliak, erliak eta bear da elizan argía...”

„Abejas, abejas hoy ha muerto el amo de la casa abejas,abejas y necesita luz en la iglesia...”

2. Martutene

Martutene i inne książki Ramóna Saizarbitoria w odróżnieniu do dzieł Dolores Redondo, zostały napisane w euskerze. Ramón Saizarbitoria również pochodzi z San Sebastián i stwierdził, że będzie pisał w euskerze, gdyż nikt wcześniej tego nie robił. W 2013 roku pojawiła się hiszpańska wersja Martutene. To dzieło porusza wiele tematów, na przykład: relacje w związku, medycyna i zdrowie publiczne i konflikt w Kraju Basków. Tytuł powieści wziął się z nazwy jednej z dzielnic San Sebastián. Według krytyków jest uważana za najlepszą powieść literatury baskijskiej w ostatnim czasie.

Kinematografia

Baskowie mają spore bogactwo w swoim dziedzictwie kinematograficznym.

Pierwsze wystawy kinematograficzne w Kraju Basków odbywają się równocześnie z historyczną projekcją braci Lumière w Sali Indyjskiej Gran Café na Boulevard de los Capuchinos w grudniu 1895 roku. I pierwsze nagrane zdjęcia, Rochers de la Vierge –Kilka ujęć słynnego miejsca Biarritz - powstało w 1896 roku. Warto też wspomnieć, że pierwszy długometrażowy film animowany miał miejsce w 1985 roku, zatytułowany "Calabaza Tripontzia" (po hiszpańsku "La calabaza mágica" ).

Obecnie pojawia się coraz więcej filmów baskijskich, które stają się popularne nie tylko wśród Basków, ale także wśród Hiszpanów i obcokrajowców.

1. Loreak (2014)

Film José Mari Goneagi i Jona Garaño reprezentował Hiszpanię na rozdaniu Oskarów w kategorii najlepszego filmu nieanglojęzycznego 2014 roku. Otacza go euskera, choć równie dobrze znajdziemy wersję z hiszpańskimi lub angielskimi napisami. Loreak opowiada historię trzech kobiet, które co tydzień otrzymują do domu bukiet kwiatów. Zawsze anonimowo. Jest to produkcja pełna sekretów i tajemnic, dzięki czemu utrzymuje nas w napięciu do samego końca.

2. Errementari (El herrero y el diablo) (2017)

Errementari to baskijski horror, ale najbardziej ciekawy w tej produkcji jest język. Akcja rozgrywa się w 1845 roku, a historia opowiadana jest z perspektywy XIX-wiecznego życia, jego historii i legend, więc jest to dobra okazja, aby posłuchać XIX-wiecznego języka Basków.

3. Ocho Apellidos Vascos (2014)

Ocho Apellidos Vascos to hiszpański film w reżyserii Emilio Martínez-Lázaro. Jest otoczony językiem hiszpańskim, ale główna akcja rozgrywa się na północy Hiszpanii, zwłaszcza w Nawarrze. Film opowiada o młodym Andaluzyjczyku, który po spotkaniu Amai- baskijskiej dziewczyny (i zakochaniu się w niej), postanawia za nią podążać i udaje się w ten sposób do miasta na północy Hiszpanii. Nazwa filmu nawiązuje do ośmiu baskijskich nazwisk, o których twierdzi bohater, po dwa na każdego z czterech dziadków.